سلامت روانی دختران | چگونه از سلامت روان دختران اطمینان حاصل کنیم ؟
سلامت روانی دختران : چگونه از سلامت روانی دخترمان اطمینان حاصل کنیم ؟ چه عواملی سلامت روانی دختران را به خطر می اندازد ؟ در اینجا با مقاله ای درباره سلامت روان در فرزندان دختر در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
تعریف سلامت روان در روانشناسی ، سلامت روانی دختران
چگونه از سلامت روانی دخترمان محافظت کنیم
دوران ترسناکی برای بزرگکردن دختران است. براساس تحقیقی جدید در سرویس سلامت همگانی انگلستان، از هر چهار زن ۱۶ تا ۲۴ ساله بیش از یک زن به بیماریهای روانی مبتلاست. این گروه همچنین بیش از سایرین در معرض خطر مشکلات روانی قرار دارند: زنان جوان سه برابر بیش از مردان نشانههای افسردگی و اضطراب گزارش میدهند. و در سال ۲۰۱۴ میزان خودآزاری زنان سه برابر میزانی بود که در سال ۲۰۰۷ رواج داشت.
خب، برای اطمینان از سلامت روانی دختران چه میتوانیم بکنیم؟ تیم متخصصان ما ۱۰ روش پیشنهاد میکند.
فشار مدرسه را مضاعف نکنید
«مدارس برای دسترسی به اهداف تحت فشار شدیدی هستند و بخش عمدهای از آن به والدین نیز منتقل شده است.» این نظر سارا کندریک است، از خیریه Place2Be که حمایت عاطفی از دانشآموزان مدارس را فراهم میکند. «و البته طبیعی است که ما والدین برای پیشرفت فرزندانمان انتظاراتی داشته باشیم. ولی خانه باید جایی امن باشد، پناهگاهی که در آن کودکان میدانند ارزششان خیلی بیشتر از تواناییهای آکادمیک آنهاست.»
درباره قوانین استفاده از موبایل و کامپیوتر با هم تصمیم بگیرید
بهجای حساسیت درباره استفاده دخترتان از موبایلش، ببینید که خودتان چطور از موبایلتان استفاده میکنید. جین لونن، مدیر دبیرستان دخترانه ویمبلدون، میگوید: «گاهی دخترها تعریف میکنند که چطور تلاش میکردهاند چیزی به مادرشان بگویند و مادرشان درواقع گوش نمیکرده چون داشته با موبایلش ایمیلهایش را چک میکرده، یا موبایل با پیغامهای جدیدش یکسره داشته وزوز میکرده.» او اضافه میکند: «ما برای استفاده از تکنولوژی در زندگی خودمان باید چهارچوب داشته باشیم.»
لازم است والدین با کنار گذاشتن دستگاههایشان هنگام مکالمه یا غذاخوردن در این راه پیشرو باشند. لونن میگوید که برای استفاده از تکنولوژی قوانینی داشته باشید، ولی آنها را با هم وضع کنید. «از فرزندتان بپرسید بهنظرش چه روشی جواب میدهد. به این ترتیب قوانینی میگذارید که برای او نیز نفع شخصی دارد و علاقهمند میشود که رعایتش کند.»
برای خودتان وقت بگذارید
فراموش نکنید که مراقب خودتان و سلامت روانی خودتان باشید. «حواستان باشد که زندگی خودتان سراسر استرس و نگرانی نباشد.» این گفته جاستین رابرتز است، بنیانگذار سایت mumsnet که خودش دو دختر دوقلوی ۱۷ ساله دارد. «لازم است دختران ببینند که مادرشان برای خودش وقت میگذارد، بهاندازه کافی میخوابد و دائما وحشتزده نیست. و سعی کنید همیشه در پی رژیم و مدهای غذایی نباشید. برای دختران نوجوان خوب نیست که ببینند مادرشان بیشازحد سرگرم این چیزهاست، چون باعث میشود آنها هم دلواپس رژیم غذایی خودشان شوند؛ همان چیزی که هیچکدام از ما نمیخواهیم.»
شان دهید که طبیعی است شکست بخورند
فراموش نکنید که به آنها نشان دهید شکست اشکالی ندارد. لازم است دختران بدانند که شکست خوردن خوب است، که همه ما گاهی در زندگیمان شکست میخوریم، و این که آنچه اهمیت دارد خود شکست نیست بلکه روش کنار آمدن با آن است. «حتما شما هم نمیخواهید شکست چنان چیز وحشتناکی باشد که ممکن نیست اتفاق بیفتد.» این نظر رابرتز است که اینطور ادامه میدهد: «سراغ چالشهای جدید بروید، به دخترتان نشان دهید چطور باید ماجراجویی کرد. و وقتی کاری به نتیجه نمیرسد – چون همه کارها نمیتوانند به نتیجه برسند – دخترتان میبیند که شما دوباره سر پا میایستید و راهتان را ادامه میدهید. همهچیز به ایجاد انعطافپذیری مربوط است که برای دخترانمان واقعا اهمیت بسیار دارد.»
وقتتان را با آنها بگذرانید
هیچ کاری نکنید، و این هیچکار را هم با یکدیگر انجام دهید. رابرتز معتقد است «کالای ارزشمندی بهنام وقت خالی از فشار و نگرانی بهترین چیزی است که میتوانید به آنها بدهید. به این ترتیب متوجهشان میکنید که فقط به این دلیل دارید وقتتان را با آنها میگذرانید که میخواهید در کنارشان باشید. همه ما مقصریم بابت برنامهریزیهای فشرده و نگاه مدام به ساعت، یا تلاش برای انجام دادن دو کار همزمان، ولی هیچچیز مهمتر از آن زمانی نیست که شما فقط کنار یکدیگرید، بدون هیچ برنامهای.»
با هم غذا بخورید
سعی کنید همگی موقع غذاخوردن لپتاپ و موبایلتان را کنار بگذارید و دستکم چند بار در هفته با هم به غذاخوردن و صحبتکردن بپردازید. اگر نمیتوانید با هم غذا بخورید، بنشینید یک لیوان چای بخورید و حرف بزنید. همانطور که لونن میگوید، «موضوع مهم درباره رسانههای اجتماعی این نیست که دختران وقتی در آنها هستند چه کارهایی میکنند، بلکه مهم این است که وقتی در آنها هستند چه کارهایی نمیکنند. و آن شامل وقتی هم میشود که صرف گفتگو با پدرومادر و خواهروبرادر خود نمیکنند؛ کاری که لازم است انجام دهند.»
خوب گوش کنید
نگذارید دختران شما را پس بزنند. «گاهی تلاش میکنند شما را کنار بزنند یا بگویند که علاقهای به صحبت درباره موضوعی ندارند، ولی لازم نیست شما هم حتما قضیه را اینطور رها کنید.» این نظر دکتر کارولین شستر است، روانشناس خبرهای که با کودکان ۱۱ تا ۱۸ ساله کار میکند. «لازم است با آنها وارد مکالمه شوید و ببینید مشکل چیست. خیلی مهم است که بادقت گوش کنید. موضوع این نیست که شما به آنها بگویید چطور از عهده مشکل بربیایند، موضوع این است که گوش کنید و ببینید مشکل از دید آنها چیست. بله، شما میتوانید چیزها را سر جای خود قرار دهید و راهحل ارائه کنید، که البته ممکن است خیلی هم مفید باشد، ولی همیشه به یاد داشته باشید که اول گوش کنید.»
بهاعتقاد کندریک، هیچ مشکلی آنقدر کوچک یا آنقدر بزرگ نیست که نشود دربارهاش حرف زد. و آنچه دخترتان را اذیت میکند، هرچه که باشد، بیاهمیت نشمارید و از آن نگذرید. اگر در زندگی او مهم است، یعنی که مهم است.
با رسانههای آنها همراه شوید
خودتان را با دنیای آنها تنظیم کنید و دربارهاش سوال کنید. به تماشای فیلمی بهانتخاب آنها بروید، وبسایتهایی را بگردید که آنها میبینند، کنارشان بنشینید و با هم برنامه تلویزیونی موردعلاقهشان را ببینید.
شستر میگوید: «نکته مهم بهدست آوردن درکی است از تصاویر، برنامهها و رسانههایی که میبینند تا بتوانید با آنها وارد گفتگو شوید. خود گفتگوست که مهم است.» مراقب باشید از کنار آنچه مصرف و دریافت میکنند بهسادگی نگذرید. از ایشان بخواهید به پیامهایی فکر کنند که در پشت چیزهایی است که تماشا میکنند. چرا در تبلیغات یا برنامههای تلویزیون زنان اینطور بهنظر میرسند؟ آیا زندگی واقعی را نشان میدهند؟ با صحبت درباره آنچه ارسالکردنش برای دیگران پذیرفته است، از دخترتان درمقابل سوءاستفاده جنسی از طریق عکسها و مکالمات خصوصیاش* محافظت کنید.
توصیه رابرتز این است: «به دخترتان بگویید که قبل از فرستادن هر پست، تصور کند همه اعضای مدرسهاش دارند آن را میبینند.» علاوهبراین، درباره حق داشتن حریم شخصی با او صحبت کنید و این واقعیت را گوشزد کنید که هیچوقت نباید احساس کند مجبور است رفتار خاصی نشان دهد یا بهشکل خاصی وارد تعامل شود. اطمینان حاصل کنید که میداند همیشه میتواند سراغ شما بیاید و هیچچیزی وجود ندارد که نخواهید دربارهاش حرف بزنید.
لونن نیز توصیه میکند درباره مسائل مربوط به تکنولوژی «خیلی سختگیر» باشید. «به دخترتان یادآوری کنید که هزینه موبایلش را شما میدهید. قبل از خریدن اولین گوشی هوشمندش، قوانین را وضع کنید: دسترسی در اتاق خواب نامحدود نخواهد بود، و والدین باید اجازه داشته باشند که گاهی موبایلش را چک کنند.»
از طریق تزریق کمی واقعگرایی به زندگی دخترتان، با فرهنگ بهشدت جنسیتزده و تحتتاثیر پورنوگرافی مقابله کنید. پیشنهاد لونن این است: «از الگوهای زنانه کاملا مثبت و غیرفیزیکی حمایت کنید.»
حواستان به نشانههای مشکلات روانی باشد
مراقب نشانههای هشداردهنده مشکلات سلامت روانی باشید. دکتر شستر میگوید: «گوشهگیری موضوع مهمی است که باید دربارهاش احتیاط کرد، خصوصا اگر دختری نوجوان از وقایعی کنارهگیری کند که دوستانش را درگیر میکند. طبیعی است که نوجوان نخواهد به دورهمیهای خانوادگی برود، ولی در آن سن دوستانش انگار مهمترین افراد زندگیاش هستند. پس اگر دعوت دوستانش را برای بیرون رفتن و دیدن آنها رد میکند، علامت هشداردهندهای است.»
خانم شستر میگوید اینها نیز نشانههایی هشداردهندهاند: مشکلات تکرارشونده معده و همچنین تغییر اشتها، رفتار، سطح انرژی، خواب و عملکرد تحصیلی. تعداد زیادی از این علائم در کنار یکدیگر ممکن است نشانه افسردگی باشد. اگر خودتان هم درباره سلامت روانی فرزندتان نگران بودید، این نشانهها را جدی بگیرید.
زندگی باید خوش باشد
لونن میگوید: «لازم است همهمان بهیاد داشته باشیم زندگی اساسا سرگرمکننده است، یا باید اینطور باشد. لازم است این را به دخترها یادآوری کنیم. از فرصت خندیدن با آنها لذت ببرید و خودتان را زیاد جدی نگیرید. مهم است که دخترها را تشویق کنید به خودشان بخندند.» انجام دادن کارهای خندهدار در کنار یکدیگر و بهعنوان خانواده برای دختران عالی است؛ این کار به پرورش مفهوم واحد خانواده کمک میکند، یعنی همان گروه کوچک ما دربرابر جهان، و این برای احساس هویتشان مهم است.
بلوغ با جسم و روان دختران چه می کند؟
بلوغ یعنی دوره انتقال از مرحله کودکی به بزرگسالی و کسب قدرت باروری. از نظر لغوی، بلوغ به معنی رسیدن به سن رشد، مرد شدن، زن شدن، رسیدگی و پختگی و به حد کمال رسیدن است…
تعریف سلامت روان از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی
با دکتر صفیه شهریاری، متخصص زنان و زایمان درباره علایم و بحران های همین دوران گفتگو کرده ایم.
▪ اهمیت این دوره از زندگی در چیست؟ چرا بلوغ را دوره مهمی از زندگی می دانند؟
ـ ببینید؛ طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، نوجوان به گروه سنی ۱۰ تا ۱۹سال اطلاق می شود که با تحول های فراوان جسمی و روانی همراه است و موجب تغییر نگاه فرد نسبت به جهان اطراف، رفتار و احساساتش می شود. نوجوان گاهی دچار تشویش و نگرانی شده و تصمیم گیری برایش سخت می شود. از مسایل عمده دیگری که نوجوان در دوره بلوغ با آنها روبه رو ست، تغییرهای جسمانی است و اگر نوجوان و اطرافیان به خوبی از این تغییرها آگاهی نداشته باشند، این باعث تشویش و نگرانی خودش و اطرافیان می شود. علاوه بر این، وجود پاره ای اعتقادها و باورهای سنتی نیز می تواند به مشکل های نوجوان بیفزاید.
اگر نوجوان مسایل و مشکل های بلوغ را در محیطی سرشار از تفاهم، صمیمیت و آگاهی و با کمک خانواده و جامعه بشناسد، این دوره را به خوبی طی می کند و با نشاط و سلامت پا به عرصه بزرگسالی می گذارد. در حال حاضر، بیش از ۵/۱ میلیارد نفر از جمعیت جهان را نوجوانان تشکیل می دهند. با توجه به اینکه زیربنای بزرگسالی افراد در دوره بلوغ به وجود می آید و بسیاری از مشکل های مختلف جسمانی، روانی و اجتماعی جوانان ریشه در دوران بلوغ دارد، آشنایی با دوران بلوغ برای نوجوانان و والدین آنها امری ضروری است.
▪ لطفا کمی از تغییرات جسمی بلوغ در دختران بگویید.
ـ ظهور علامت های جسمی بلوغ به دنبال برخی تغییرهای هورمونی بدن و از طریق مغز (سیستم هیپوفیز و هیپوتالاموس) کنترل و شروع می شود و این تغییرهای جسمی، همراه با جهش رشد نوجوان است و به ترتیب، با جوانه زدن پستان ها و رشد آنها شروع می شود و با پیدایش موهای تناسلی در زیر بغل و در نهایت با قاعدگی به پایان می رسد. معمولا جهش رشدی در دختران حداقل ۲ سال زودتر از پسران اتفاق می افتد؛ به طوری که در مدت ۱ سال، قد دختران حدود ۶ تا ۱۱ سانتی متر بلندتر می شود. جهش چشمگیر رشد معمولا ۲ سال بعد از جوانه زدن پستان ها و ۱ سال قبل از شروع عادت ماهانه اتفاق می افتد.
سرعت بالای رشد باعث افزایش رشد، به خصوص در استخوان ها و غضروف ها می شود ولی هورمون های جنسی (استروژن) سبب بسته شدن صفحه رشد استخوان و کند شدن رشد استخوان ها می شود. به همین دلیل است که پس از قاعدگی، سرعت رشد قد کندتر شده و معمولا دخترها بیش از ۶ سانتی متر افزایش قد ندارند.
زمان و سرعت رشد تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله وراثت، تغذیه، محل جغرافیایی، تماس با نور و شرایط روانی است. رشد پستانی معمولا در سن ۵/۷ تا ۵/۱۲ سالگی روی می دهد. البته به طور متوسط در ۵/۹ سالگی پستان ها رشد می کنند. موهای شرمگاهی در ۵/۱۰ سالگی ظاهر می شوند و در ناحیه زیر بغل نیز مو پدیدار می شود. آخرین مرحله بلوغ نیز قاعدگی است که در سن ۹ تا ۱۶ سالگی و به طور متوسط در ۱۳ سالگی اتفاق می افتد. در پایان دوره بلوغ با تغییر فُرم اندام ها، پیدایش هیکل زنانه روی می دهد. لگن پهن می شود، ران ها کلفت تر می شوند و چربی به شکل زنانه در بدن توزیع می شود.
در این دوره بر اثر ترشحات هورمونی فعالیت غدد چربی و عرق نیز در دختران افزایش می یابد. در بعضی از نوجوانان جوش هایی روی صورت دیده می شود که نباید دستکاری شوند؛ زیرا عفونی می شوند و فقط باید آنها را به طور مرتب با آب و صابون شست. در صورتی که تعریق زیاد شود علاوه بر استحمام می توان از اسپری های زیر بغل یا لوسیون های بهداشتی استفاده کرد.
▪ ممکن است کمی درباره چگونگی قاعدگی توضیح دهید؟
ـ بله؛ به خروج خون و قطعات ریزش یافته، لایه پوششی درون رحم می گویند قاعدگی، پریود، حیض یا رگل. یک قاعدگی طبیعی به سلامت ۳ ناحیه از بدن بستگی دارد. این نواحی که پس از بلوغ به طور هماهنگ عمل می کنند، عبارتند از: مغز (هیپوفیز و هیپوتالاموس)، تخمدان ها و رحم.
▪ این نواحی ۳گانه چگونه فرآیند قاعدگی را تنظیم می کنند؟
ـ هیپوتالاموس یک ساختمان کوچکی در قاعده مغز است که از دوره بلوغ شروع به ترشح ماده ای به نام هورمون گونادوتروپین می کند و این ماده روی غده هیپوفیز اثر می گذارد و سبب ساخته شدن هورمون های تحریک کننده فولیکول و هورمون جسم زرد می شود که توسط خون به تخمدان می رسند. این مواد روی تخمدان تاثیر می گذارند وباعث ترشح هورمون های جنسی زنانه (استروژن و پروژسترون) از تخمدان می شوند. هورمون استروژن باعث رها شدن تخمک از تخمدان می شود که به این عمل تخمک گذاری می گویند و معمولا ۱۴ روز قبل از عادت ماهانه اتفاق می افتد و از این زمان به بعد، پروژسترون از طریق تخمدان ساخته می شود.
در ضمن، هورمون های استروژن و پروژسترون با همدیگر روی بافت پوششی درون رحم تاثیر می گذارند که در اثر آن، لایه ضخیمی درون رحم ایجاد می شود و در صورت عدم بارداری در پایان دوره عادت ماهانه به صورت قاعدگی همراه با خون ریزی، خود را نشان می دهد. هورمون استروژن همچنین باعث رشد اعضای دستگاه تناسلی، پستان ها، استخوان ها و بروز صفات زنانه می شود. اولین روز یک دوره خون ریزی تا اولین روز خون ریزی بعدی را یک دوره عادت ماهانه می نامند که معمولا بین ۲۱ تا ۳۹ روز است.
▪ ولی طول دوره عادت ماهانه در خانم ها و حتی مدت روزهای خون ریزی در یک خانم هم ثابت نیست؛ چرا؟
ـ خب، البته این تغییر به مدت چند روز تا یک هفته می تواند طبیعی باشد. طولانی شدن دوره عادت ماهانه بیش از ۳۹ روز، به خصوص در صورت تکرار آن در ماه های بعد، باید تحت بررسی قرار گیرد. کوتاه شدن دوره عادت ماهانه به میزان کمتر از ۲۱ روز نیز به خصوص اگر تکرار شود، ممکن است به دلایل بیماری های رحمی یا تخمدانی باشد که باید بررسی شود. به طور کلی، دو سوم زنان دوره عادت ماهانه منظمی دارند.
میزان خون خارج شده در هر نوبت عادت ماهانه بین ۳۰ تا ۸۰ میلی لیتر است که طی ۳ تا ۷ روز خارج می شود و روزانه به طور متوسط ۳ تا ۵ نوار بهداشتی استفاده می شود. بیشترین خون ریزی در روزهای اول تا سوم اتفاق می افتد. قاعدگی های اول بدون تخمک گذاری است و به همین دلیل ممکن است از نظر فواصل زمانی، مقدار خون ریزی یا مدت خون ریزی نامنظم و غیرقابل پیش بینی باشد ولی معمولا ۲ تا ۵/۲ سال پس از شروع قاعدگی خودبه خود منظم می شود.
▪ چه زمانی به بلوغ، زودرس یا دیررس می گوییم؟
ـ اگر تا سن ۱۴ سالگی علایم و صفات ثانویه جنسی یعنی رشد پستان ها، رشد موهای زیربغل و موهای تناسلی و رشد کافی بدن صورت نگرفت یا اگر تا سن ۱۶ سالگی، قاعدگی رخ نداد؛ بلوغ، دیررس است و باید به پزشک مراجعه شود. اگر بلوغ قبل از ۸ سالگی رخ دهد نیز بلوغ، زودرس است که در این صورت نیز باید به پزشک مراجعه شود. معمولا آغاز تغییرهای بلوغ به طور عمده به وسیله عوامل ژنتیکی تعیین می شود و محل جغرافیایی، وضعیت تغذیه و عوامل روان شناختی نیز بر سن آغاز تاثیر می گذارند.
▪ علایم جسمی و روانی قبل از عادت ماهانه چگونه اند؟
ـ افزایش وزن، احساس سنگینی در شکم و کل بدن، تورم دست ها و صورت، بزرگ یا دردناک شدن پستان ها، سردرد، تهوع، استفراغ، اسهال، بی اشتهایی یا تمایل به بعضی از غذاها، خستگی و تکرر ادرار یا کمردرد، درد زیر دل، تغییرهای خلق، نگرانی، افسردگی، ناامیدی، تحریک پذیری، کاهش قدرت تمرکز و منفی گرایی همراه با دل درد در تمام افراد کم وبیش دیده می شود. در عین حال، دل درد در دوران قاعدگی ممکن است چند ساعت قبل یا هم زمان با خون ریزی شروع شود که معمولا بیش از ۲ یا ۳ روز اول ادامه نمی یابد.
باید این نکته را هم یادآوری کنم که اگر والدین می توانستند به یاد بیاورند که خودشان وقتی که در سن و سال نوجوانی بودند چه احساسات و عواطفی داشته اند آن وقت شاید برای درک نوجوانان تلاش بیشتری از خود نشان می دادند. لازم است به آموزش همسالان در زمینه بلوغ نیز تاکید کنم که باید در مدارس انجام شود.
سلامت دختران
سلامت روانی دختران | چگونه از سلامت روان دختران اطمینان حاصل کنیم ؟
منبع: سلامت نیوز/ روزنامه سلامت / بیتوته