تاثیرات دارونماها | دارونماها چه تاثیراتی برای بدن و سلامتی دارد؟
تاثیرات دارونماها : دارونماها چه تاثیراتی بر بهبود بیماری میگذارند ؟ مواد تشکیل دهنده دارونماها چیستند ؟ در اینجا با مقاله ای درباره بهداشت و سلامت ، عوارض مصرف زیاد دارونماها در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
دارونما یعنی چه ، تاثیرات دارونماها
دارونما یا «قرص شکر»؛ گول زدن مغز با قرص قلابی!
زمانی که دکتر هنری بیچر به‌خاطر کمبود دارو در زمان جنگ جهانی دوم ناچار به استفاده از دارونما شد و به جای مرفین، شکر به خورد بیمارانش داد، فکر نمی‌کرد باعث و بانی شکل‌گیری یک چالش جدید در دنیای پزشکی باشد.
سال‌ها بعد از اینکه تعدادی از سربازان زخمی با خوردن این داروهای ساختگی و احتمالا بر اثر تلقین، دردشان تسکین پیدا کرد، بخشی از کارشناسان دنیای پزشکی می‌گویند، داروهای ساختگی بر رفع درد تأثیر جدی دارند، اما گروهی که در مقابل‌شان ایستاده‌اند می‌گویند این روش‌ها علمی نیستند و اگر اتفاقی در چند مورد جواب داده، نمی‌توان به تأثیر همیشگی آن اطمینان داشت.
آنها معتقدند: این داروهای ساختگی تا حد مشخصی جواب می‌دهند اما نمی‌توان انتظار داشت که جای علم پزشکی را بگیرند.
دارونما فقط قرص نیست
بعضی‌ها با عنوان «قرص شکر» از دارونما یاد می‌کنند چون در بسیاری از مواقع کپسول دارو را با مقداری شکر و گلوکز پر می‌کنند. دارونما فقط خوراکی نیست.
دستگاه‌های پزشکی، داروهای تزریقی و به‌طور کلی، هر چیزی که می‌تواند بر وضعیت بیمار تأثیر بگذارد، دارونماست. در بعضی موارد، عمل جراحی نیز به‌عنوان «دارونما» شناخته می‌شود.
در بعضی موارد، دارویی به بیمار داده می‌شود که برای درمان یک مشکل مشخص، کارایی ندارد. در این موارد، جراح عملا کار مؤثری روی بدن بیمار انجام نمی‌دهد اما شرایط با سرعت قابل‌قبولی رو به بهبود می‌گذارد.
یک آزمایش با نتیجه عجیب
به گزارش همشهری، یکی از آزمایش‌های شگفت‌آور درباره تأثیر دارونما بر مغز انسان نشان داد، بهبود بیماری‌ها لزوما ربطی به دارویی ندارد که به بدن وارد می‌شود.
در این آزمایش که در سال۲۰۰۲ در انستیتو عصب‌شناسی دانشگاه UCLA اجرا شد، به ۲گروه از مبتلایان به بیماری افسردگی، قرص واقعی و دارونما داده شد.
هیچکدام از دو طرف نمی‌دانستند چه دارویی مصرف می‌کنند اما به بهبودی امید داشتند. نتیجه اسکن مغزی بعد از چند هفته نشان داد، فعالیت مغزی در گروهی که دارونما مصرف کرده بودند، به‌طور قابل توجهی بیشتر شده است.
وقتی محققان با جزئیات بیشتری نتایج را بررسی کردند، متوجه شدند که در بخشی از مغز که به نام کورتکس شناخته می‌شود و به برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و رفتارهای شناختی بشر مربوط است، فعالیت مغزی به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
با این حساب، داروها فقط روی عملکرد مغز تأثیر نمی‌گذارند و نتیجه‌شان به‌طور ملموسی جسم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
مناقشه درباره تأثیر دارونما
هنوز کسی دقیقا نمی‌داند دارونما چطور باعث تخفیف درد یا حتی بهبود بیماران می‌شود. اوایل اینطور تصور می‌شد که گول خوردن مغز و اینکه فکر می‌کند، در حال خوردن یک داروست، باعث فعل و انفعالاتی می‌شود که نتیجه نهایی‌اش بالا رفتن شانس بهبودی است.
این اما با نتیجه بعضی تحقیقات علمی همخوانی ندارد. در بعضی موارد، بیمار با اینکه می‌دانسته در حال خوردن دارونما و آنچه مصرف می‌کند، احتمالا تأثیری در بهبودی‌اش نداشته باشد، حال بهتری پیدا کرده است.
تنها چیزی که می‌توان درباره تأثیر دارونما با قطعیت سخن گفت، تأثیر نهایی آنها بر عملکرد مغز است، اما درباره اینکه دقیقا چه مکانیسمی باعث این نتیجه می‌شود، نظرات فراوانی وجود دارد.
با مصرف دارونما، میزان ترشح اندروفین – هورمون به‌وجود آورنده حس شادی- افزایش پیدا می‌کند. افسردگی، اضطراب و دردهای پس از عمل جراحی به همین دلیل با دارونما بهبود پیدا می‌کنند.
همین مشخص نبودن مکانیسم تأثیر دارونما در بدن مخالفان چنین شیوه‌های درمانی را جدی‌تر می‌کند. آنها می‌گویند، وقتی مکانیسم اثر یک دارو را نمی‌دانیم، نمی‌توانیم بگوییم یک مبحث علمی است.»
نظر موافقان
تا به حال تئوری‌های زیادی درباره تأثیر دارونما روی بدن مطرح شده است. این چند نمونه از آن تئوری‌هاست:
یکی از تأثیرهای دارونما روی مغز به اثر « امید به زندگی » مشهور است. این تئوری می‌گوید، انسان بعد از مصرف دارو به‌طور ناخودآگاه دید مثبتی پیدا می‌کند و باور دارد که زندگی‌اش در حال دگرگونی است.
این تأثیر در نهایت به تغییر وضعیت فرد منجر شده و در بعضی موارد، حتی اگر او بداند، آنچه مصرف می‌کند احتمالا نوعی دارونماست، تلاش می‌کند امیدوار بماند.
یکی دیگر از تئوری‌ها با نام «انتظار تسکین» شناخته می‌شود. براساس این تئوری، کسانی که از دارونما استفاده می‌کنند، انتظار دارند تأثیری مشابه دارو دریافت کنند و همین انتظار باعث بهبود شرایطشان می‌شود.
نظر مخالفان
مخالفان دارونما می‌گویند: تأثیر این روش درمانی به مواقع خاصی محدود می‌شود که آن هم عمدتا در زمینه‌های روانی مثل اضطراب، نگرانی، افسردگی و بیماری‌هایی با ریشه عصبی است، اما نمی‌تواند درباره بیماری‌های جدی‌تری مثل سرطان مؤثر واقع شود و به‌عنوان یک روش علمی کار نمی‌کند.
دانشمندان مرکز عصب‌شناسی دانشگاه کپنهاگ ۷۵۰۰بیمار را به ۲ گروه تقسیم کردند؛ یک گروه دارونما دریافت کردند و گروه دوم هیچ درمانی نگرفتند.
بعد از چند هفته، گروهی که دارونما دریافت کرده بودند، صرفا دردشان اندکی کمتر شده بود. نتیجه نهایی این بود: «دارونما خاصیت درمانی ندارد اما به‌خاطر تلقینی که در بیمار ایجاد می‌شود، صرفا درد کمتر شده است.»
پلاسیبو گروه موسیقی
اثر دارونما (پلاسیبو) چیست؟
آیا تاکنون در مورد پلاسیبو یا دارونما چیزی شنیده‌اید؟ اگر در این مورد چیزی نمی‌دانید ولی قطعا تا به حال در مورد اثر تلقین در درمان بیماری‌ها شنیده‌اید. پلاسیبو نیز عملکردی شبیه تلقین دارد. در این نوشتار با این روش درمانی بیشتر آشنا شوید.
پلاسیبو یا دارونما چیست؟
پلاسیبو (Placebo) به معنی «من خوب خواهم شد» به استفاده از روش‌های درمانی صوری و تلقینی گفته می‌شود که می‌تواند با فریب بیمار، اثر مثبتی در روند بهبودی وی داشته باشد. اثر درمانی که از به کار بستن چنین روش‌هایی حاصل می‌شود را نیز اثر پلاسیبو می‌نامند.
رایج‌ترین روش‌ها برای ایجاد اثر پلاسیبو استفاده از دارونما (چیزی ظاهراً شبیه به دارو بدون هیچ اثر واقعی) و جراحی‌های دروغین است. در روند استفاده از شبه داروها، یک قرص بدون اثر به بیمار داده می‌شود و به او گفته می‌شود که با خوردن این قرص حالش بهبود می‌یابد. البته بیمار نباید بفهمد که این قرص، قرص بی‌اثر است و شما در حال اجرای یک روند شبه‌دارویی بر روی وی هستید. تجربیات پزشکان نشان داده‌است که این پدیده روانی تاثیر بسیار بالایی در بهبود بسیاری از بیماران دارد. آنچه که همه شبه داروها مشترک است این است که آنها حاوی هیچ ماده موثر در سلامتی نیستند.
کاربردهای پلاسیبو یا دارونما
محققان اکثرا از شبه دارو در تحقیقات آزمایشگاهی خود استفاده می‌کنند تا اثر واقعی یک داروی جدید را مورد آزمایش قرار دهند. برای مثال، در یک مطالعه برای کاهش کلسترول، به گروهی از افراد داروی جدید داده می‌شود و به گروهی دیگر از شبه دارو استفاده می‌شود. و هیچکدام از افراد حاضر در مطالعه نمی‌دانند که آیا درمان واقعی دریافت کرده‌اند یا دارونما نیز وجود دارد. سپس محققان اثرات دارو و شبه دارو را در افراد مورد مطالعه مقایسه می‌کنند. به این ترتیب، آنها می‌توانند اثربخشی دارو جدید را تعیین کرده و عوارض جانبی را بررسی کنند.
در یک پژوهش پزشکی، برخی از بیماران با تجویز شبه دارو به مبارزه با بیماری خود می‌پردازند در حالی که دیگر شرکت کنندگان با داروهای معمولی درمان می‌شوند. هدف از انجام این پژوهش؛ تعیین این موضوع است که آیا دارونماها دارای قدرت درمان واقعی هستند یا خیر. اگر مصرف کنندگانِ داروهای معمولی نشانی از بهبود قابل توجه بیش از مصرف کنندگان شبه دارو بدست آورند، این مطالعه می‌تواند کمک موثری در پشتیبانی از ادعای اثربخشی داروها به شمار رود.
گاهی اوقات فرد می‌تواند پاسخ مثبت یا منفی به پلاسیبو یا دارونما داشته باشد. به عنوان مثال، علائم شخص ممکن است بهبود یابد. یا فرد ممکن است آنچه را که به نظر می‌رسد عوارض جانبی از داروست را تجربه کند. این پاسخ‌ها به عنوان “اثر پلاسیبو” شناخته می‌شود. برخی از شرایط نیز وجود دارد که در آن یک شبه دارو می‌تواند نتایجی در پی داشته باشد، حتی زمانی که مردم می‌دانند که در حال مصرف دارونما هستند. مطالعات نشان می‌دهد که این مکانیسم اثرگذاری مخصوصا بر روی شرایطی نظیر موارد زیر زیادتر است:
افسردگی
درد
اختلالات خواب
سندرم روده تحریک پذیر
یائسگی
بعضی بر این باورند که تاثیرات پلاسیبو یا دارونما برای بیماری‌های روانی موثرتر از بیماری‌های جسمی است. اخیرا نتایج یک تحقیق مهم نشان داد، نزدیک به ۶۰ درصد از بیمارانی که شبه دارو دریافت کرده‌اند از متوسط بیماران گروهی که هیچ دارویی دریافت نکرده‌اند، بهتر شده‌اند که این نشان‌دهنده قدرت دارونما است.
پلاسیبو یا دارونما چگونه اثر می‌گذارد؟
تحقیق بر روی اثر پلاسیبو بر ارتباط ذهن و بدن متمرکز است. یکی از رایج‌ترین نظریه‌ها این است که اثر آن به دلیل انتظارات فرد است. اگر یک فرد انتظار دارد با مصرف یک قرص به نتیجه خاصی برسد، باعث می‌شود در شیمی بدن وی اثرات مشابه آنچه که ممکن است دارو ایجاد کند، به وجود بیاید.
یا اگر مردم انتظار داشته باشند که عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع یا خواب آلودگی داشته باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که این واکنش‌ها را نشان دهند. به عنوان مثال، در یک مطالعه، مردم یک شبه دارو را به جای یک داروی محرک دریافت کردند. پس از مصرف قرص، میزان پالس و فشار خون آنها افزایش یافت و سرعت واکنش آنها بهبود پیدا کرد. و هنگامی که به آنها گفته شده بود داروی خواب‌آور مصرف کرده‌اند، آنها اثرات متضاد با داروی محرک را تجربه کردند.
واقعیت این است که اثر پلاسیبو یا دارونما به انتظارات متصل است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که تغییرات فیزیکی واقعی وجود دارد که با اثر شبه دارو رخ می‌دهد. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از شبه دارو موجب افزایش تولید اندورفین بدن، که یکی از داروهای ضد درد طبیعی بدن است، می‌شود. تعامل بین بیمار و درمانگر او نیز در این زمینه تاثیر عمیقی دارد. ظاهرا سبک اجرای درمان و خصوصیات درمانگر به میزان چشمگیری در تأثیر درمان را کم و زیاد می‌کند. درمانگرانی که علاقه بیشتری را به بیماران خود نشان می‌دهند، اطمینان بیشتری به درمانشان دارند و وجهه بالای حرفه‌ای دارند، تأثیرات دارو‌‌نمایی قوی‌تری را در بیمارانشان ایجاد می‌کنند.
به طور کلی در مورد مکاننیسم اثرگذاری شبه دارو فرضیه‌های مختلفی مطرح شده‌است، از جمله شرطی‌سازی کنش‌گر، شرطی‌سازی کلاسیک، کاهش احساس گناه، انتقال، تلقین، ترغیب، اقتضای وظیفه، ایمان، امید، نظریه‌سازی فرد، کاهش اضطراب، تاثیرات انتظار و آزادسازی اندورفین.
مشکلات اثر پلاسیبو یا دارونما در روند درمان
یکی از مشکلات اثر پلاسیبو این است که می‌تواند از اثرات واقعی یک داروی واقعی در طی یک مطالعه متفاوت باشد. شبه دارو برای همه درمانگران صرف نظر از اینکه چه درمانی را تجویز می‌کنند خوب است و برای دانشمندانی که سعی می‌کنند اثر واقعی مداخله‌های درمانی را ارزیابی کنند، عامل بدی محسوب می‌شود! چرا که داروی تازه‌ای که محققان تصور می‌کنند با مکانیسم خاصی باعث درمان بهتر یک بیماری می‌شود، ممکن است واقعا تأثیر فیزیکی خاصی نداشته باشد و فقط به صورت دارونما عمل کند! پژوهشگران برای مقابله با این موضوع از روش‌های آزمایشی متفاوتی استفاده می‌کنند.
دورنمای دارونما
اعتقاد به قدرت درمان و داشتن تجربه موفقیت آمیز از درمان، سبب بروز تاثیر شبه داروها می‌شود. آزمایش های موفقیت آمیز به مغز یاد می‌دهد که به درمان با شبه دارو به صورت یک درمان واقعی واکنش نشان دهد. تحقیقات نشان داده تاثیر شبه دارو در کاهش درد حتی بعد از آگاهی بیماران از واقعی نبودن داروها ادامه دارد. درک جدید از تاثیر شبه دارو می‌تواند به کشف روش‌های بهتری برای ترک اعتیاد و به مدیریت درد کمک کند. همچنین پیدا کردن راه‌هایی برای تشخیص بین اثر پلاسیبو یا دارونما و اثر درمان ممکن است به بهبود درمان و کاهش هزینه‌های آزمایش مواد مخدر کمک کند و مطالعات بیشتر ممکن است منجر به راه‌هایی برای استفاده از قدرت اثر پلاسیبو در درمان بیماری‌ها شود.
تاثیرات منفی دارونماها
تاثیرات دارونماها | دارونماها چه تاثیراتی برای بدن و سلامتی دارد؟
منبع : ستاره/ روزنامه همشهری/ برترین ها
