آشنا پنداری چیست؟ | دلایل دژاوو یا همان آشنا پنداری چیست؟
آشنا پنداری چیست؟ : چرا دچار آشنا پنداری میشویم ؟ علل دژاوو چیست ؟ در اینجا با مقاله ای درباره سلامت روان ، علل علمی آشنا پنداری در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
دژاوو و تناسخ ، آشنا پنداری چیست؟
آشناپنداری یا دژاوو چیست؟
دژاوو یا همان آشناپنداری، احساسی است که ما در مواجهه با یک موقعیت کاملا جدید تجربه میکنیم، به گونهای که به طرز جدی تصور میکنیم قبلا آن را دیدهایم. اما آیا واقعا اینگونه است؟ واقعا دژاوو چیست؟ در این مقاله جواب سوالتان را خواهید گرفت.
برای بسیاری از ما اتفاق افتاده که در موقعیتی قرار میگیریم و به طرز عجیبی احساس میکنیم آن صحنه یا آن مکان را قبلا دیدهایم. اما این واقعا ممکن نیست. ما میدانیم که این حادثه یا موقعیت کاملا جدید است. اگر برای شما هم سوال است که چه برسرمان میآید که اینگونه تصور میکنیم و میخواهید بدانید که «دژاوو چیست؟» مقالهی زیر از «دکتر آرت مارکمن» را بخوانید.
بعد از اینکه از دانشگاه فارغالتحصیل شدم با چند تا دوستانم به اروپا رفتم و این اولین باری بود که به اروپا سفر میکردم. اولین روز در آتن از اتوبوس پیاده شدیم و ناگهان جلوی یک رستوران و مغازه ایستادم، و احساس کردم که قبلا هم آنجا بودهام. میدانستم که من مسلما هرگز آنجا نبودهام، اما این تجربهای قوی از آشناپنداری یا دژاوو بود. خیلی عجیب است…
دژاوو چیست؟
روانشناسانی که بر روی حافظه مطالعه میکنند به این نکته اشاره میکنند که ما همواره خاطراتی از اتفاقاتی که برایمان افتاده است در ذهنمان ثبت میکنیم؛ و همچنین به خاطر داریم که یکسری اتفاقات در کجا برایمان روی داده است. این حافظه که محل روبرویی با اتفاقات را ثبت میکند «حافظه منبع» نامیده میشود.
دو راه وجود دارد که ما حس کنیم یک موقعیت برایمان آشناست:
اول اینکه یک وضعیت گذشته را به خاطر بیاورید. برای مثال، ممکن است به شهری که در آن بزرگ شدهاید برگردید و به مدرسهای که در آن درس خواندهاید سری بزنید. ممکن است در آنجا کلاسی که در آن حضور داشتهاید را به خاطر بیاورید و بدانید یا حس کنید که قبلا آنجا بودهاید.
اما، همچنین ممکن است که حس کنید قبلا در جایی بودهاید. برای مثال در بازدید از شهر کودکیتان از کنار یک کتابخانه میگذرید و حس میکنید که چقدر آشناست، اما اصلا به یاد نیاورید که چه زمانی آنجا بودهاید. این حس دانستن به حافظهی منبع ربط دارد.
تجربه دژاوو شامل احساس شناخت در وضعیتی است که در آن شما کاملا در حال تجربهی چیز جدیدی هستید. مقالهای نوشتهی «آن کلی ری»، «آنتونی رایلز» و «جیسون نومی» در دسامبر ۲۰۰۹ یک عامل که منجر به چنین تجربهای میشود را معرفی میکند. آنها در یک آزمایش بر چند نفر، به آنها چند نقاشی از صحنههای مختلف نشان داده بودند. بعدها، به آنها یکسری نقاشی از صحنههای جدید نشان داده شد و از آنها سوال شد که آیا قبلا آنها را دیده بودند یا خیر. برخی از این نقاشیهای جدید، یک پیکربندی مشابه با نقاشیهای اولیه داشتند، اما در همهی اشیاء و جزئیات متفاوت بودند. برای مثال، در مرحلهی اول آزمایش، افراد تصویری از یک کوچه پر از آدم میان یک حصار و یک ساختمان دیده بودند، و در مرحله دوم همین کوچه را بین یک قطار و ایستگاه قطار. در این مورد، شرکت کنندگان در آزمایش احساس میکردند که این صحنهی جدید برایشان آشناست، و اغلب گزارش کردند که احساس آشنایی قوی نسبت به صحنهی جدید دارند.
دلیل دژاوو چیست؟
چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ ما حافظهی خوبی برای ثبت اشیاء داریم. شما اگر یک شیء آشنا را در یک محیط ناآشنا ببینید، اغلب متوجه میشوید که این شیء را قبلا دیده بودید. به عنوان مثال، اگر یکی از دوستان شما یک ست بشقاب مشابه بشقابهای مادرتان داشته باشد، ممکن است شما بگویید که چقدر جالب، دوستم و مادرم در مورد بشقاب سلیقهای مشابه دارند.
ما در بازیابی خاطراتمان براساس شکل و ترتیب اشیاء ضعیف هستیم. اگر شما در مکانی باشید که یکسری شیء ناآشنا دارد، اما این اشیاء به طور مشابه با وضعیتی که قبلا تجربه کردهاید، چیده شده باشند، شما حس میکنید که چیزی برایتان آشناست، اما هیچ خاطره یا اطلاعات خاصی از آن موقعیت را به خاطر نخواهید آورد. البته این احساس آشنایی میتواند بسیار کمک کننده باشد. برای مثال، شما وارد یک رستوران جدید میشوید که بسیار مشابه رستورانهایی که قبلا رفتهاید چیدمان شده است؛ بنابراین یک حس صمیمیت و آشنایی به شما دست میدهد که بسیار مطلوب است. این احساس دانش در یک رستوران جدید به شما کمک میکنید راحتتر باشید.
اگر پیکربندی و شکل کلی چیزی یا موقعیتی تقریبا مشابه با تجربیات گذشتهی شما باشد، شما حس آشنایی قوی تجربه خواهید کرد؛ و این طور است که شما دژاوو را تجربه میکنید. دژاوو تنها یک واکنش شدید سیستمی در مغز است که میخواهد به شما بگوید شما در وضعیت آشنایی به سر میبرید.
دژاوو رستوران
دژآوو یا آشناپنداری چیست و چگونه بوجود می آید؟
گاهی پس از دیدن صحنهای، احساس میکنید که آن صحنه را قبلاً دیدهاید و در گذشته با آن مواجه شدهاید؛ در صورتی که در گذشته هرگز چنین تجربهای نداشتهاید. در ادامه به علت این موضوع خواهیم پرداخت.
طبق گفته روانشناسی به نام Endel Tulving، “به یادآوردن چیزها در واقع سفر ذهنی در زمان است”.
به یادآوردن چیزها یکی از قابلیتهای مهم انسان است؛ این قابلیت به ما اجازه میدهد تا از تجربیات خود در گذشته استفاده کنیم و به جایی که قبلاً بودهایم، بازگردیم.
اما آیا میتوانیم به جایی بازگردیم که قبلاً هرگز در آنجا نبودهایم؟
آیا تاکنون در شرایطی قرار گرفتهاید که فکر کنید قبلاً آن را تجربه کرده و دیدهاید؟ فرانسویها به این حالت Deja vu میگویند که به معنای آشناپنداری است.
تقریباً ۹۰ درصد افراد این حالت را در طول زندگی خود تجربه میکنند، به ویژه در دوران نوجوانی و دهه ۲۰ زندگی؛ اما این حالت هرگز در سنین قبل از ۸ یا ۹ سالگی پیش نمیآید.
آشناپنداری یک پدیده فیزیکی نیست که بتوانیم آن را در اسکن مغزی نشان دهیم، بلکه یک احساس است؛ احساسی که نمیتوانیم آن را کاملاً درک کنیم. با این حال، یک سری تئوری در مورد علت ایجاد این حالت وجود دارد.
خاطرات انسان شبیه آنچه قبلاً نوشتهایم و آن را همانند فایلها در کامپیوتر ذخیره کردهایم یا عکسهایی که داخل یک جعبه زیر تختخوابمان قرار میدهیم، نیست. به یادآوردن بیشتر شبیه مرور کردن است.
مغز انسان همواره در حال اسکن حواس بدن است تا تشخیص دهد آنچه در حال تجربه هستیم، آشنا است یا خیر. زمانی که مغز یک محرک را به عنوان آشنا میشناسد، یک منطقه دیگر در مغز به نام هیپوکامپوس، خاطرات مرتبط با آن محرک را فراخوان میکند و مسیر عصبی موردنظر را که آن بخش از گذشته ما را در خود نگه داشته است، مجدداً فعال میکند. بدین صورت دوباره همان تجربه در ذهنمان به وجود میآید. اگر هماهنگی این مراحل به هم بریزد، اگر تصور شود که چیزی آشنا است؛ اما نتوانیم زمینه مربوط به آن را به یاد آوریم، حالت آشناپنداری پیش میآید.
با این حال، این مسئله نمیتواند توضیح دهد که چرا حالت آشناپنداری در تجربیاتی که کاملاً ناآشنا هستند، ایجاد میشود یا این که چرا در مورد تمام چیزهای آشنا این حالت پیش نمیآید.
ما متوجه نمیشویم که مغز تا چه اندازه سخت کار میکند تا محیط را فیلتر کند و به صورت ناخودآگاه مشخص کند که آنچه در حال تجربه هستیم، شرایطی جدید است. مگر این که مغز این کار را انجام ندهد، آنگاه متوجه سختکوشی مغز میشویم.
اطلاعات مختلفی که از طریق حواس بدن وارد مغز میشوند مانند بوها، صداها، تصاویر و غیره. این اطلاعات به صورت عادی پردازش شده و به عنوان یک اتفاق با یکدیگر ترکیب میشوند.
طبق یک تئوری دیگر در مورد علت آشناپنداری، اگر یکی از محرکها بدون هماهنگی با دیگر محرکها ثبت شود، اطلاعاتی که بعداً وارد مغز شدهاند، ممکن است به عنوان یک اتفاق مجزا ثبت شوند و این امر باعث میشود احساس کنیم قبلاً این اتفاق افتاده است.
شاید هم این حالت در اثر درست کار نکردن نحوه ساخت خاطرات ایجاد شود. در حالت عادی، تجربیات جدید قبل از این که در حافظه درازمدت وارد شوند، در حافظه کوتاهمدت ذخیره میشوند. اگر این تجربیات در حافظه کوتاهمدت ذخیره نشده و مستقیماً در حافظه درازمدت وارد شوند، ممکن است تجربیات جدید را به عنوان تجربیات قدیمی به یاد آوریم.
همچنین ممکن است بر روی بخشی از محیط، تمرکز کنیم و سایر چیزها به سمت ناخودآگاه تمایل یابند. سپس زمانی که به دنیای واقعی برمیگردیم، فکر میکنیم قبلاً در آنجا بودهایم و در واقع همینطور است، زیرا همین الان آنجا بودیم.
احساس آشناپنداری چیزهایی که آشنا نیستند، برای ما آشنا است؛ اما این که آشناپنداری چیست، از کجا میآید و علتش چیست، همچنان مشخص نیست.
با این حال، دهها توضیح برای این حالت وجود دارد و شاید بسیاری از آنها درست باشند. پاسخ واضحی وجود ندارد؛ اما باید توجه داشت که نه مغز و نه حافظه کامل نیستند.
دلیل علمی آشناپنداری چیست
آشنا پنداری چیست؟ | دلایل دژاوو یا همان آشنا پنداری چیست؟
منبع: setare.com / روزانه آنلاین / بیتوته
